Yeni İnternet Yasası, 5651 Sayılı İnternet Kanunu

Yeni Torba Yasa ile 5651 sayılı  internet kanunda yapılması düşünülen değişiklikler, gerek T.C. Anayasası’nın 26. maddesine gerek ise Evrensel İnsan Hakları Bildirisi’nin 19. maddesine ters düşmektedir. Yeni tasarı, internet ortamında anti-demokratik hükümet sansürünü güçlendirmektedir.

2007 yılında kabul edilen 5651 sayılı «İnternet ortamında yapılan yayınların düzenlenmesi ve bu yayınlar yoluyla işlenen suçlarla mücadele edilmesi hakkında kanun» ve uygulamalarının yarattığı sorunlar konusunda bir önceki yazıma buradan ulaşabilirsiniz.

Yürürlükte olan 5651 sayılı internet kanunu; içerik sağlayıcı (web sitesi), yer sağlayıcı (host-server şirketleri) ve erişim sağlayıcı (TTNET, Türksat Kablo v.s.) gibi internet mimarisindeki kuruluşların sorumluluklarını düzenleme ve bilişim suçlarını önlemeye yönelik olarak tedbirler almayı amaçlamaktadır. Kanun maddesinin mahkeme kararı ile site erişimini engellenmesi ise, internet kullanım özgürlüğüne karşıt hukuki müdahaleler olarak tartışılmakta idi. 5651 sayılı kanun, yasa uygulayıcı olarak Ulaştırma Bakanlığı ve ona bağlı Telekomünikasyon İletişim Başkanlığı’nı (TİB) görevlendirmiştir.

Yeni Yasa Tasarısı Neler Getirecek

Yeni internet kanuna göre; Bakanlık ve ona bağlı kurumlar, yargıdan bağımsız yani mahkeme kararı olmadan sakıncalı, suç isnat edilen siteleri "24 saat içinde" kendi kararları ile engelleyebilecekler. Yeni yasa tasarısına göre TİB, istediği site ve içeriği mahkeme kararı olmadan servis sağlayıcılar üzerinden engelleyebilecek, suç unsuru içerik hakkında mahkeme yolu ile işlem devam etse dahi hukuki süreç tamamlanmadan engelleme uygulayacak. TİB, Ulaştırma Bakanlığı'nın direktiflerini dikkate alacağı için yeni düzenleme, olası bir takım anti-demokratik uygulamaları beraberinde getirecek. Yeni yasa servis sağlayıcıların, kullanıcı IP bilgilerini veri olarak 6 ay saklama zorunluluğunu en az 2 yıla çıkarıyor. 

Erişim Sağlayıcılar Birliği

Ankara merkezli kurulması düşünülen Erişim Sağlayıcılar Birliği'nin tüm servis sağlayıcıları koordine edip, direktif ile yönlendirileceği belirtiliyor. Erişim Sağlayıcılar Birliği, ayrıca siteye erişimi engellemek için ek önlemler olarak alternatif erişim yollarını engelleyici tedbirleri almakla da yükümlü olacak. Bir diğer çalışma ise, Bakanlık, TİB ve ESB’nin koordinasyonunda Siber Güvenlik Kurulu’nun kurulması ve resmiyet kazanması olacak.

Filitre Sistemi

2011 yılındaki kanuni düzenleme ile Türkiye’de filitre uygulamasına başlanmıştı. Bu durum bazen sakıncalı olmayan siteleri veya sosyal medya ağlarını dahi servis sağlayıcı üzerinden engelliyordu. Yeni tasarıda, danışma organı olarak kabul edilen İnternet Geliştirme Kurulu’nun hiçbir yetki ve önerisi bulunmuyor.

24 Saat İçinde Erişim Engelleme Kararı

Ceza Kanunun kamusal suçları önlemeye yönelik ilgili maddelerini dikkate alan 5651 sayılı kanun, suç unsuru taşıyan içeriğin engellenmesi biçiminde uygulanıyor. İçerik engellenmesi, suç unsuru durum ve eylemleri ortadan kaldırmaya yönelik değil, bu yöntem kanunun asıl amacını yerine getirmeyi bir kenara bırakıp, kişisel hak ve ifade özgürlüğünü tehdit eden denetimler üretmesine neden oluyor. Suçu kesinleşmiş içeriğin ortadan kaldırılmasına dair yeterli bilişim eylemi bulunmuyor, bu da farklı ağlar üzerinden belirtilen suç unsurlarının gelişimini engellemiyor. Yeni tasarı ile mahkemeye iletilen suç duyurusunun “24 saat içinde sonuçlandırması” gerektiği belirtiliyor. Bu durum, mahkemenin bilirkişi ve delil incelemesi yapmadan karar vermesi hatta savcılık isteğini koşulsuz onaylaması anlamına geliyor.

DNS, Proxy ve VPN Alternatiflerine Erişimleri Engelleme

Yeni tasarı, servis sağlayıcı üzerinden engellemeyi daha da güçlendirecek donanımsal tedbirleri de gündeme getiriyor. Ek tedbirlerle, düzenlemeyi bir adım öteye taşıyıp, web sitelerinin host-server-IP ana kaynağı üzerinden engellenmesi hedefleniyor. Ek tedbirler, erişim sağlayıcının TİB'in direktifi dahilinde; DNS, Proxy ve VPN gibi tünel sistemler üzerinde blokaj uygulaması anlamına geliyor.  

Ocak 2014 
Ahmet Usta

İnternetin ABC’si: IP, Domain, ISS, Proxy

IP - Internet Protokol Adresi

İnternet mimarisi, IP yani internet protokol adresi temeline dayanır. İnternet ağını oluşturan her birimin, sadece kendine ait bir IP (Internet Protokol) adresine sahip olması gerekir. İnternet ortamındaki birimin yani makine-sunucu veya istemcinin IP adresi, noktalarla ayrılan dört rakam öbeğinden oluşur. Örneğin “78.179.88.60” sizin İSS (İnternet Servis Sağlayıcı) üzerinden modem ile aldığınız IP adresinizdir.

İnternet uzamında bir bilgisayarla bağlantı kurabilmek için, karşıdaki bilgisayarın IP adresinin sizin İSS’nız tarafınızda tanınmış olması gerekir. Örneğin bilgisayarınızın IP adresi “78.179.88.60” ise; internetteki diğer birimler, sizi bu IP numarası üzerinden tanır ve karşılığında kendi IP adresini iletişim için size bildirir.

Domain - Alan Adı

İnternette bulunan her birimin, bir protokol kimlik bilgisi yani IP’si olmadan dijital iletişim gerçekleşemez. IP adres bilgisi, terminal protokol seviyesinin IPv4 ve IPv6 olmasına göre 32 bit ya da 128 bit uzunluğunda olacaktır.

Domain yani Alan Adı, 32 veya 128 bit uzunluğundaki sayısal değerler yerine, kullanımı kolay “isimlendirme yöntemi" dir. Örneğin www.google.com alan adı ile IP bilgisi http://173.194.40.63/ olan web sunucusuna bağlanılır. Aslında, arama çubuğunuza 173. ile başlayan bu IP bilgisini girdiğiniz zamanda web kaynağına erişebilirsiniz. Domain (alan adı sistemi) sadece, IP adreslerinin harf biçiminde kodlanmasıdır.

İnternet uzamında yer almak için başvuru yaptığınızda host ve server hizmetleri sonrasında size yada kurumunuza bir internet protokol numarası verilecektir. Bu IP adres, her makine için farklıdır, iletişim kolaylığı ve akılda kalıcılık için bu adresler kelime bazlı işaretlenir ve alan adı olarak belirtilir.

Blogger ve Statik IP

Blogger gibi web blog ortamları, kullanıcıya web server serbestliği vermeyen subdomain (ana domain alanı altında domain almış IP) alanlardır. Blogger kullanıcıları için IP mülkiyeti, blogpsot.com uzantısı altında yoktur. Blogger hesap sahibi, Google şirketinin belirlediği IP listesi içinde statik IP alır ve iletişim kurar.

ISS - İnternet Servis Sağlayıcı

ISS, İnternet Servis Sağlayıcısı firma ya da kurumların kısaltılmış ifadesidir. ISS’ler genellikle ücret karşılığı internet erişimi sağlayan şirketlerdir. (TTNET, Turkcell Superonline, Smile ADSL, Uydunet) İngilizcesi, Internet Service Provider (ISP) dir. Seçilecek ISS hizmeti alma yöntemleri: ADLS, Kablosuz bağlantı (GPRS, 3G, Wi-Fi) ve son teknoloji olarak Fiber Optik bağlantı olabilir.

IP adresinizi öğrenmek için : http://www.ipsorgu.com/

Dinamik IP

İSS sisteminde kullanıcılar, her internet bağlantısında modem üzerinden bir IP kimliği alarak web ortamına erişir. Modem, İSS’in atadığı IP üzerinden diğer web nesnelerinin IP’lerine ulaşır. İSS servisleri, çok sayıda kullanıcıya hizmet vermek için çok sayıda IP adresine sahiptir ve böylece Dinamik IP hizmeti sunar.

Kullanıcı modemi her açıp kapadığında İSS, o anda en uygun IP adresini kullanıcıya sunacaktır. Dinamik IP denilen bu yöntem nedeniyle, internete her bağlandığınızda IP adresinizin son iki rakamı değişir.

Proxy

IP gizleme metodu olarak kullanılan Proxy sistemleri,  bir köprü (Gateway) hizmeti olsa dahi, internet ortamında asli anlamda gizlenen IP olamaz.

Ahmet Usta