Web Tanımları
Tanımlarla başlıyoruz. Tanımlamalar, on-line
dünyada etkili iletişim için zorunluluğumuz oluyor. Web 1.0, 2.0, 3.0 nedir? Ve
aralarındaki farklar nelerdir?
Web 1.0
Web
1.0’de internet kullanıcısı ile web
sitesi arasında ilişki statiktir. Kullanıcı, sadece sitenin okuyucusu olarak
bilgi alabilir; pasiftir, iletişim tek taraflıdır.
Web 2.0
Web 2.0’de ise, kullanıcı web sitesindeki içeriğe müdahale edip ve etkileşime başlamıştır. Web 2.0’de Kullanıcı aktif olarak hareket eder, iletişim iki yönlüdür. Gelişmenin sonucunda, Web 1.0 için dijital monolog, Web 2.0 için mobil tabanlı diyalog diyebiliriz.Web 3.0
Web 3.0 ise, "semantik" yani anlamsal web diye tanımlanmaktadır. Web 3.0 ortamında verilerin anlamlandırılması amaçtır, yorumlamanın temel olduğu bir sistemdir.
Tüm
dünyanın Web 3.0 dijital dünyasında tek bir veri tabanına bağlı olması amaçlanmaktadır.
Sanal dünyanın bu evresinde makinalar/arama motorları şimdi yaptıkları gibi
bilgi/data içeriğini sadece bulup, çağırmayacak; ortak veri tabanındaki bilgiyi anlamlandırıp, yorumlayıp kullanıcıya
ulaştıracaktır.
Web 3.0 ortamında ilk akla gelen örneklerden
biri olarak araba incelemesi yaptığınızda, arama motorları/makinalar sizin “daha
önceki internet davranışlarınızı” bilgi olarak işleyecek ve şu ankinden farklı algoritmaları
da kullanıp yorum katarak bilgiyi size sunacaktır. Örneklendirmeye devam
edersek Web 3.0 dünyası; mali durumunuz, yaşam alanınız ve geçmiş dönem tercihlerinize
göre “X firmanın Y zamandaki Z marka” ürününün ikinci el satış noktasını en
güvenilir karşılaştırmalar sonunda size sunacaktır. Teknoloji
geliştiricilerinin Web 3.0’dan bekledikleri sonuç, şimdilik geliştirilmekte
olan bir dil projesidir.
 |
| Web içerik değişimi - web content change |
Semantik Web
Web 3.0 yani gelecekteki anlamsal ağ, başta Google
olmak üzere arama motorlarının şuan ki algoritmalarla başaramayacağı yepyeni bir
dil yapısıdır. Kullanılmak istenen semantik dil, insan mantığının muhakeme
yeteneğini hedef almaktadır. Semantik ağ dili, insan zekasının sorgulamasını
prototip alan bildirimsel derleme lisanı “Web Ontology
Language (OWL) yani anlamsal web
dilidir.
Semantik web, html tabanlı indekslemeye
dayalı World Wide Web dilinin bilgi arama ve düzenleme eksikliğini gidermeyi
amaçlar. Web 3.0 dünyası; veri-merkezli genişletilebilir
işaretleme (XML), kaynak tanımlama çerçevesi (RDF) ve web ontoloji dili (OWL) dillerini kullanarak işlem yapar. OWL,
XML ve RDF verileri arasında, sınıflar arası ilişkiler, en önemlilik,
eşitlik, özelliklerin daha iyi sınıflandırılması, özelliklerin
karakteristikleri ve numaralandırılmış sınıflar gibi anlamsal bağları kurar.
Bu
dil uygulamaları bütünleşik olarak yazımlarla derlenip, verileri
kullanarak “Semantik Ağ” kullanıcıları için otomatik olarak belirli görevleri
yerine getireceklerdir. Semantik web dünyası, şuanda yaptığımız
bir takım arama ve düzenleme işlemini otomatik olarak bizim adımıza
gerçekleştirecektir.
İlk akla gelen handikap ne
olabilir? Web 3.0, birden fazla anlamlandırma etiketi ve program kullanarak mevcut on-line iletişime kazandırdığı
kolaylıkların yanına manipülasyonları, iletişim parazitlerini ve güvenlik
kalkanlarını arttıracak mı?
 |
| Web 3.0 ın Semantik Şeması - Scheme of the semantic web 3.0 |
Geçmişten Günümüze İnternet Beklentisi
İnternetin kurucusu Tim-Berners-Lee
Semantic Web'in vizyonunu şöyle ifade etmiştir: "Web için bir hayalim var.
öyle ki bilgisayarlar, web üzerindeki bütün veriyi analiz etmeye muktedir
olacaklar. Ortaya çıktığı zaman
anlamsal ağ; ticaretin günlük mekanizmalarını, bürokrasiyi ve günlük
yaşamlarımızı birbiri ile konuşan makinalar tarafından yürütecek. İnsanlığın
asırlardır konuşup durduğu "akıllı ajanlar" nihayet
gerçekleşecek."
Günümüz
dilbilimcileri, onüçbin yıl yıl önce dünyada sadece beş temel dil olduğuna dair
bulgular elde ettiler. Bugün gelinen noktada ise, insanın gerçek iletişim
aracı konuşma dillerinin yanında işaretlemeye dayalı yeni işitsel-görsel
tekno diller ortaya çıkıyor.
Yeni
nesil Web’in (Semantik Web) günümüzde süregelen bilgi kaosuna son vermekte çok
önemli bir rol oynayacağı iddia ediliyor. Anlamsal
ağ, gerçekten hayata geçirilebilecek mi yoksa bir hayal olmaktan öteye
gidemeyecek mi? Bütünlük içeren matematiksel altyapının anlamsal dile
çevrilmesi, ortalama değerleri içerip sapmaları ve ayrıntıları görmezden mi
gelecek? Tekno- fetiş hayaller, ne kadar
hayal kırıklığını beraberinde getirecek?
Gutenberg
Galaksisi büyümeye devam ediyor.
Ahmet
Usta
Kaynak:
tr.wikipedia.org/wiki/Anlamsal Ağ
Börteçin Ege - http://aksw.org/About.html
Doç. Dr. Selim Akyokuş - http://www.akyokus.com/presentations/
